چگونه با خدمات توانبخشی زندگی بهتری برای کودکانمان بسازیم؟

همه انسان ها به دنبال زندگی مستقل هستند تا بتوانند بدون کمک دیگران خواسته‌ها و نیازهای خود را برآورده سازند اما بعضی از افراد مانند معلولان و بیماران در بازه­ای از زندگی شان یا به طور دائم برای برطرف کردن نیازهای شخصی شان نیازمند کمک سایرین هستند. گاهی بعضی از معلولان و بیماران به حمایت صدرصد نیاز دارند و بعضی می‌توانند با دریافت خدمات توانبخشی توانایی لازم را برای انجام امور مختلف زندگی‌شان کسب کنند. توانبخشی راهی برای افراد معلول و بیماران است که بتوانند برای خود زندگی مستقلی بسازند. در این مقاله شما با  اهداف و خدمات توانبخشی و اعضای تیم توانبخشی و  نقش آنان در زندگی کودکان و بزرگسالان بانیازهای ویژه آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.

توانبخشی چیست؟

مجموعه اقداماتی است تا فرد معلول یا بانیازهای ویژه بتواند از حداکثر استعدادهای باقی مانده خود استفاده کرده و به بالاترین حد ممکن کارایی فیزیکی، حسی، هوشی، روانی و اجتماعی برسد.

اهداف توانبخشی چیست؟

• کاهش اثر معلولیت
• دستیابی به حداکثر استقلال ممکن
• خودیابی و افزایش اعتماد به نفس
• پیشرفت در کیفیت زندگی
• شناخت عوامل ایجاد کننده معلولیت
• پیشگیری و جلوگیری از ایجاد پیشرفت معلولیت
• ارتقا افکار عمومی نسبت به معلولیت
• تطابق زندگی معلول با جامعه و برعکس
• ایجاد فرصت های مناسب برای بروز استعداد و ارتقا توانایی های معلول

اعضای تیم‌ توانبخشی

 اعضای تیم توانبخشی بر حسب نوع بیماری و معلولیت بیمار در تیم قرار می­‌گیرند.

تیم توانبخشی پزشکی: شامل خدمات درمانی پزشکی است. اعضای آن عبارتنداز: گفتاردرمان، کاردرمان، بینایی سنج، شنوایی سنج، مهندس ارتوپدی فنی، فیزیوتراپی

تیم توانبخشی حرفه ای: روانشناس، مددکار، ارزشیاب حرفه‌ای ، کاریاب حرفه‌­ای

تیم توانبخشی اجتماعی: شامل خدمات روانپزشکی، روانشناسی خانواده معلول و مددکاری اجتماعی

تیم توانبخشی آموزشی: روانشناسی خانواده معلول و مددکار اجتماعی، کادر آموزشی مدارس و آموزشگاه در صورت نیاز

در ادامه با دو عضو مهم تیم توانبخشی (گفتار درمانی و کاردرمانی) که نقش مهمی در رشد و پرورش کودکان و بزرگسالان دارند آشنا خواهید شد.

گفتار درمانی چیست؟

گفتاردرمانی روش درمانی است که گفتار کودک و بزرگسال را در درک و استفاده از زبان، حتی در ارتباط غیرکلامی، بهبود می‌­بخشد. در واقع زمانی که ما صحبت می­‌کنیم بخشی از فرآیند صحبت کردن در مغز ما اتفاق می‌­افتد به طور مثال انتخاب کلمات، جمله بندی کردن و… که این فرآیند ذهنی، زبان است و بخشی هم توسط ریه، عضلات حنجره، لب، عضله زبان و .. باعث تولید صدا و کلمات می­‌شود که این بخش همان گفتار است. می­توان گفت گفتاردرمانگر به اختلالات زبانی که بخشی از فرآیندهای مغزی است و اختلالات گفتاری که بخشی از عملکرد اندام­های سر و صورت است، می­پردازد.

زبان از دو بخش درکی و بیانی تشکیل شده و گفتار دارای چهار قسمت می‌­باشد که عبارتند از: تولید، روانی، صوت، تشدید.به علاوه گفتاردرمانی از دو بخش تشکیل می‌­شود اول تمرین دادن دهان برای تولید اصوات و در نهایت شکل دادن کلمات و جمله‌­ها( با توجه به بیان، روانی کلام و تنظیم بلندی صدا) و دوم درک و بیان گفتار ( با توجه به استفاده از زبان به شکل‌­های نوشتاری، تصویری، بدنی، علائم و استفاده از زبان از طریق سیستم­های ارتباطی مختلف مانند رسانه های اجتماعی کامپیوتر و تبلت)

حیطه کاری گفتار درمانی چگونه است؟

گفتاردرمانی یا پاتولوژی گفتار و زبان یکی از شاخه­‌های توانبخشی می باشد که به آسیب شناختی اختلالات مربوط به گفتار و زبان کودکان و بزرگسالان می­‌پردازد. در واقع گفتار و زبان بخش بسیار مهمی از ارتباط برقرار کردن با دیگران است. گفتاردرمانگر یا پاتولوژیست گفتار و زبان کسی است که به ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات مرتبط با گفتار و زبان و بلع کودکان و بزرگسالان می­‌پردازد. در واقع گفتاردرمان، ارتباط درمانگر است. بخشی از ارتباط صحبت کردن است ما می­‌توانیم با خواندن و نوشتن، زبان بدن، حالات چهره‌­ای و حتی با تماس چشمی با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم. پس فعالیت گفتاردرمانگر منحصر به به صحبت کردن نیست چرا که برای خیلی از افراد پیش می‌­آید که به دلیل آسیب‌­های مغزی یا آسیب‌­های اندامی صورت( مثل قطع عضو، فلج عضله زبان) قادر به صحبت کردن نیستند ولی نباید این افراد را از ارتباط برقرار کردن محروم کرد.

 در اینجا لزوم ارتباط برقرار کردن حتی با روش‌­های جبرانی مشخص می­شود. همچنین در برخی موارد که فرد در روش­های ارتباطی دیگری به جز صحبت کردن مثل زبان بدن، تماس چشمی و …ضعیف است می­تواند به گفتاردرمانگر مراجعه کند. اختلالاتی که در گفتار درمانی برطرف می شود عبارتند از: اختلالاتی نظیر لکنت زبان،اختلالات تلفظی و تولیدی، اختلالات صوت(صدا)،اختلالات یادگیری آسیب شنوایی آفازی( زبان پریشی)گفتار فلجی ارتباط مکمل و جایگزین شکاف کام و بیش فعال اوتیسم کم توان ذهنی بلع سکته مغزی پارکینسون و.. با علم گفتاردرمانی برطرف می­شود. گفتاردرمانی کودکان و گفتاردرمانی بزرگسالان زمینه زندگی مستقل را فراهم می کند چرا که افراد در صورت داشتن مهارت ارتباطی و کلامی خوب می­توانند به راحتی مسائل و چالش­های روزمره زندگی شخصی و کاری خود را رفع کنند.

کاردرمانی چیست؟

کاردرمانی قابلیت انجام اعمال و ایفای نقش‌هایی است که لازمه یک زندگی مفید، تسلط فرد بر خود و محیط همراه با احساس رضایتمندی از خود و دیگران در طول عمر است. خدمات اختصاصی آن عبارتند از آموزش مهارت‌­های روزمره زندگی، پیشرفت توسعه­‌های مهارت­های ادراکی- حرکتی، پیشرفت توسعه مهارت­های ادراکی- حرکتی، پیشرفت مهارت‌­های بازی و فعالیت های اوقات فراغت و مهارت های پیش حرفه­ای، شناخت و کاربرد ارتز و پروتز، استفاده از کارها و تمرینات درمانی  به منظور افزایش عملکرد، انجام آزمون هایی همچون قدرت عضلانی، دامنه حرکتی و تطابق محیط برای معلول این خدمات به صورت فردی، گروهی و یا به کمک سرویس‌­های اجتماعی ارائه می‌­شود.

کاردرمانی به دو بخش کاردرمانی ذهنی و کاردرمانی جسمی تقسیم می­شود. مجموعه‌­ای از فعالیت ها و تمرین­‌ها که منجر به بهبود و تغییر در وضعیت جسمی و ذهنی افراد می­‌شود. این تمرینات توسط متخصص متخصصان رشته کاردرمانی در دو حیطه بزرگسال و کودکان ارائه می‌­شود. در کاردرمانی، فرد از وابستگی رها می­شود و به سمت انجام فعالیت­های مستقل روزانه سوق داده می­شود. یکی از هدف های مهم در کاردرمانی این است که فرد به استقلال برسد و بتواند کارهایش را خودش انجام دهد.

طیف وسیعی از بیماران می­توانند از مزایایی کاردرمانی بهره ببرند، از کودکانی که به علت بیماری های مادرزادی دچار ناتوانی در انجام فعالیت های طبیعی هستند تا افرادی که به واسطه حوادث شغلی یا تصادفات رانندگی دچار معلولیت و ناتوانی شده‌اند. متخصص این رشته به عنوان یک کاردرمانگر شناخته شده و با استفاده از عضلات و ذهن بیمار به طور همزمان سعی در بهبود توانایی‌های عملکردی  افراد دارد. کاردرمانی با بکارگیری فعالیت‌­های هدفمند که فرد به طور فعال در آنها شرکت دارد و سبب  افزایش هماهنگی بین ذهن و جسم می­‌شود. در این حوزه افراد به وسیله کار و فعالیت و تجهیزات کاردرمانی، درمان می‌­شود.

خوشبختانه در حال حاضر در سایت خانواده توانمند بخشی از اعضای تیم توانبخشی مثل گفتاردرمانگر، کاردرمانگر، روانشناس که از تخصص و کیفیت کاری بالایی برخوردار هستند وجود داشته است. در این سایت شما می‌توانید از  بین بهترین اعضای تیم توانبخشی فردی که مدنظر شما است را انتخاب کنید.