برای بیماری های مقعدی به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
مشکلات ناحیه مقعد مانند بواسیر، شقاق، فیستول یا کیست مویی، از بیماری‌هایی هستند که بسیاری از افراد، به‌ویژه خانم‌ها، از مطرح کردن آن با پزشک خجالت می‌کشند.
اما واقعیت این است که این بیماری‌ها بسیار شایع‌اند و اگر در مراحل اولیه درمان نشوند، می‌توانند دردناک و مزمن شوند.
در این مقاله از زنان ۲۰ به زبانی ساده توضیح می‌دهیم که برای بیماری‌های مقعدی باید به چه پزشکی مراجعه کنید، چه زمانی نیاز به معاینه تخصصی وجود دارد و چرا مراجعه به موقع می‌تواند جلوی بسیاری از عوارض جدی‌تر را بگیرد.
برای بیماری‌های مقعدی به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
اگر دچار درد، سوزش، خارش یا خونریزی در ناحیه مقعد شده‌اید، اولین و درست‌ترین اقدامی که باید انجام دهید مراجعه به پزشک متخصص کولورکتال یا همان فوق‌تخصص جراحی مقعد و روده بزرگ است. این پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌هایی مانند بواسیر (هموروئید)، شقاق (فیشر)، فیستول مقعدی، آبسه و کیست مویی تخصص دارند و می‌توانند بهترین روش درمان را برای شما انتخاب کنند.
بسیاری از بیماران، به‌ویژه خانم‌ها، در ابتدا برای رفع علائم به پزشک عمومی یا متخصص گوارش مراجعه می‌کنند. هرچند این کار می‌تواند مفید باشد، اما زمانی که علائم شدیدتر می‌شوند (مثلاً خونریزی مکرر یا درد هنگام اجابت مزاج)، مراجعه به پزشک کولورکتال یا جراح لیزر مقعدی ضروری است.
این متخصصان با استفاده از ابزارهای دقیق و روش‌های جدید مانند لیزر درمانی، بیماری‌های مقعدی را بدون نیاز به جراحی باز و بستری طولانی‌مدت درمان می‌کنند.
به همین دلیل، امروزه بیشتر بیماران ترجیح می‌دهند به‌جای عمل‌های سنگین و دردناک، از درمان‌های کم‌تهاجمی‌تر در کلینیک‌های تخصصی لیزر استفاده کنند.
در تهران، از جمله پزشکان شناخته‌شده در این زمینه می‌توان به دکتر سعید نجاری فلوشیپ فوق تخصصی جراحی کولورکتال و لیزر اشاره کرد که در مرکز تخصصی هیوا لیزر، انواع بیماری‌های نشیمنگاهی را با روش لیزری و بدون بستری درمان می‌کنند.
چه زمانی مراجعه به پزشک ضروری است؟
بسیاری از افراد علائم اولیه بیماری‌های مقعدی را نادیده می‌گیرند و تصور می‌کنند که با درمان‌های خانگی یا پمادهای ساده می‌توانند مشکل را برطرف کنند. اما واقعیت این است که هر نوع خونریزی، درد یا التهاب مکرر در ناحیه مقعد نشانه‌ای است که نباید از آن غافل شد.
اگر هنگام اجابت مزاج درد شدید، خون روی مدفوع یا روی دستمال کاغذی، احساس زخم، یا توده‌ای بیرون‌زده از مقعد دارید، باید حتماً توسط پزشک معاینه شوید.
همچنین در صورتی که علائم شما بیش از چند روز ادامه پیدا کند یا با تب، ترشح یا خارش همراه باشد، احتمال وجود بیماری‌های جدی‌تر مانند فیستول یا آبسه مقعدی وجود دارد که نیاز به بررسی فوری دارند.
خانم‌ها باید به این نکته توجه کنند که برخی از تغییرات هورمونی در دوران بارداری یا پس از زایمان می‌تواند زمینه‌ساز بواسیر یا شقاق شود. بنابراین اگر در این دوران دچار درد یا خونریزی مقعدی شده‌اید، مراجعه به پزشک کولورکتال یا جراح لیزر مقعدی بهترین انتخاب است، زیرا درمان‌های لیزری برای مادران باردار و شیرده ایمن‌تر و بدون نیاز به بستری انجام می‌شود.
تأخیر در مراجعه به پزشک ممکن است باعث مزمن شدن بیماری و نیاز به جراحی‌های پیچیده‌تر شود. در حالی که اگر بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود، معمولاً با روش‌های ساده‌تری مانند لیزر یا درمان دارویی قابل کنترل است.
پزشک کولورکتال چه کاری انجام می‌دهد؟
پزشک کولورکتال یا همان فوق‌تخصص بیماری‌های مقعد و روده بزرگ، متخصصی است که در تشخیص و درمان مشکلاتی مانند بواسیر، شقاق، فیستول، آبسه مقعدی و کیست مویی مهارت ویژه دارد. این پزشکان علاوه بر دانش عمومی جراحی، آموزش‌های تخصصی در زمینه بیماری‌های ناحیه نشیمنگاه و عملکرد روده بزرگ را گذرانده‌اند.
در اولین مراجعه، پزشک کولورکتال با بررسی دقیق علائم، انجام معاینه فیزیکی و گاهی آزمایش‌های ساده مانند کولونوسکوپی، نوع و شدت بیماری را مشخص می‌کند. سپس با توجه به شرایط فرد، بهترین روش درمان را پیشنهاد می‌دهد؛ از درمان دارویی گرفته تا درمان با لیزر یا جراحی‌های سبک سرپایی.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این پزشکان، استفاده از تکنولوژی‌های جدید لیزری است که امکان درمان بیماری را بدون نیاز به بستری یا بیهوشی فراهم می‌کند. در این روش‌ها، بافت‌های آسیب‌دیده با دقت بالا ترمیم می‌شوند، خونریزی و درد تقریباً از بین می‌رود و بیمار می‌تواند خیلی سریع به زندگی روزمره بازگردد.
در تهران و بسیاری از شهرهای بزرگ، پزشکانی مانند دکتر سعید نجاری فلوشیپ فوق تخصصی کولورکتال و از پیشگامان درمان بیماری‌های نشیمنگاهی با لیزر با تکیه بر تجربه و تجهیزات پیشرفته، این خدمات را به بیماران ارائه می‌دهند.
در واقع پزشک کولورکتال نه‌تنها جراح است، بلکه به بیماران کمک می‌کند سبک زندگی و رژیم غذایی خود را اصلاح کنند تا از بازگشت مجدد بیماری پیشگیری شود.
معرفی بیماری‌های مقعدی
بیماری‌های مقعدی گروهی از مشکلات شایع دستگاه گوارش هستند که در ناحیه انتهایی روده و خروجی آن (مقعد) ایجاد می‌شوند. این بیماری‌ها ممکن است به دلایل مختلفی مانند یبوست، بارداری، رژیم غذایی نامناسب یا نشستن طولانی‌مدت بروز پیدا کنند و معمولاً با درد، خونریزی یا التهاب همراه‌اند.
در ادامه، با رایج‌ترین بیماری‌های مقعدی آشنا می‌شویم:
۱. بواسیر (هموروئید)
شایع‌ترین بیماری مقعدی است که در اثر تورم و گشاد شدن رگ‌های خونی اطراف مقعد ایجاد می‌شود. علائم آن معمولاً شامل خونریزی هنگام دفع، خارش، سوزش و گاهی بیرون‌زدگی از مقعد است. بواسیر در بارداری یا پس از زایمان در خانم‌ها شایع‌تر است، اما در مردان هم دیده می‌شود.
۲. شقاق (فیشر مقعدی)
شقاق به معنی ترک یا زخم سطحی در دیواره داخلی مقعد است. این زخم باعث درد شدید هنگام اجابت مزاج و گاهی خونریزی می‌شود. یبوست طولانی، بارداری یا زایمان طبیعی از عوامل اصلی ایجاد شقاق هستند. در مراحل اولیه، با پماد یا تغییر رژیم غذایی قابل کنترل است، اما در موارد مزمن، نیاز به درمان لیزری دارد.
۳. فیستول مقعدی
فیستول نوعی مجرای غیرطبیعی بین پوست اطراف مقعد و داخل روده است. این بیماری معمولاً به دنبال یک آبسه درمان‌نشده ایجاد می‌شود و ممکن است باعث ترشح چرک، درد یا التهاب مکرر شود. درمان فیستول فقط با جراحی یا لیزر فیستول مقعدی ممکن است.
۴. آبسه مقعدی
آبسه به معنی تجمع چرک در اطراف مقعد است که معمولاً با درد، تورم و تب همراه می‌شود. این بیماری نیاز به تخلیه فوری دارد و اگر درمان نشود، می‌تواند به فیستول تبدیل شود.
۵. کیست مویی (پیلونیدال سینوس)
کیست مویی بیشتر در مردان جوان و افرادی که فعالیت بدنی کم دارند دیده می‌شود. در اثر جمع شدن مو و عفونت در ناحیه بالای مقعد (در شکاف باسن) ایجاد می‌شود و با تورم، ترشح یا بوی نامطبوع همراه است. درمان قطعی آن معمولاً با لیزر یا جراحی باز انجام می‌شود.
۶. زگیل مقعدی (HPV)
زگیل مقعدی بر اثر ویروس HPV ایجاد می‌شود و به صورت برجستگی‌های نرم و گوشتی در اطراف مقعد دیده می‌شود. این بیماری مسری است و از طریق تماس پوستی منتقل می‌شود. لیزر یکی از مؤثرترین روش‌های درمان زگیل مقعدی است و می‌تواند بدون درد و در یک جلسه آن را برطرف کند.
شناخت به‌موقع این بیماری‌ها بسیار اهمیت دارد، چون درمان در مراحل اولیه ساده‌تر، سریع‌تر و کم‌دردتر است. در صورت مشاهده هرگونه تغییر یا علامت در ناحیه مقعد، مراجعه به پزشک متخصص کولورکتال یا جراح لیزر بهترین تصمیم برای حفظ سلامت شماست.
سوالات متداول
- برای درمان بواسیر یا شقاق باید به چه دکتری مراجعه کنم؟
بهترین گزینه پزشک متخصص کولورکتال (جراح بیماری‌های مقعد و روده بزرگ) است. این پزشک به‌طور تخصصی بیماری‌های نشیمنگاهی مانند بواسیر، شقاق، فیستول و کیست مویی را درمان می‌کند. - آیا متخصص زنان هم می‌تواند بیماری‌های مقعدی را درمان کند؟
متخصص زنان می‌تواند علائم اولیه را بررسی کند، اما برای درمان قطعی باید به پزشک کولورکتال یا جراح لیزر مقعدی مراجعه شود، به‌ویژه اگر درد یا خونریزی شدید دارید. - آیا لیزر درمانی برای بیماری‌های مقعدی ایمن است؟
بله. لیزر یکی از ایمن‌ترین و سریع‌ترین روش‌ها برای درمان بیماری‌های مقعدی است، چون بدون بخیه، بدون خونریزی و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. - آیا بیماری‌های مقعدی در خانم‌ها شایع‌تر است؟
برخی از بیماری‌ها مانند بواسیر و شقاق در دوران بارداری یا پس از زایمان در خانم‌ها شایع‌تر می‌شوند، چون فشار داخل لگن افزایش می‌یابد و حرکات روده کندتر می‌شود. - آیا بیماری‌های مقعدی می‌توانند خطرناک باشند؟
در مراحل اولیه معمولاً خطرناک نیستند، اما اگر درمان نشوند، می‌توانند باعث عفونت، خونریزی شدید یا تشکیل فیستول شوند. بنابراین تشخیص و درمان به‌موقع اهمیت زیادی دارد. - آیا می‌توان بیماری‌های مقعدی را در خانه درمان کرد؟
درمان‌های خانگی فقط برای کاهش موقت علائم مؤثرند. برای درمان قطعی باید زیر نظر پزشک متخصص درمان انجام شود؛ به‌خصوص اگر علائم بیش از چند روز ادامه پیدا کند. - بهترین مرکز درمان بیماری‌های مقعدی در تهران کجاست؟
در تهران مراکز تخصصی متعددی وجود دارد. از جمله مرکز هیوا لیزر با مدیریت دکتر سعید نجاری، فوق‌تخصص کولورکتال، که درمان بیماری‌های نشیمنگاهی را با لیزر و بدون بستری انجام می‌دهد.
سخن پایانی
بیماری‌های مقعدی، بر خلاف تصور بسیاری از افراد، مشکل نادری نیستند. بسیاری از خانم‌ها در مقاطع مختلف زندگی به‌ویژه در دوران بارداری، بعد از زایمان یا هنگام یبوست مزمن ممکن است دچار علائمی مانند درد، خونریزی یا خارش در ناحیه مقعد شوند.
مهم‌ترین نکته این است که از صحبت درباره این علائم خجالت نکشید. هرچقدر زودتر به پزشک متخصص کولورکتال یا جراح لیزر مقعدی مراجعه کنید، درمان ساده‌تر، سریع‌تر و بدون عارضه‌تری خواهید داشت.
روش‌های نوین مانند لیزر درمانی، امروزه جایگزین جراحی‌های سنگین شده‌اند و با حداقل درد و بدون نیاز به بستری، مشکل را برای همیشه برطرف می‌کنند.
در نهایت به یاد داشته باشید که سلامت شما ارزشمندتر از هر چیزی است. با رعایت تغذیه سالم، نوشیدن آب کافی، تحرک روزانه و پیگیری علائم غیرعادی، می‌توانید از بروز بسیاری از بیماری‌های نشیمنگاهی پیشگیری کنید و با آرامش به زندگی روزمره خود ادامه دهید.
