جرم و مجازات فراری دادن متهم چیست؟

به گزارش رکنا:

پس از وقوع جرائم، تنظیم و ثبت دادخواست کیفری یا حقوقی در سامانه خدمات قضایی، ابتدایی ترین اقدام شاکی بوده که به تبع آن پرونده ای تشکیل و بررسی های لازم انجام می شود؛ متهم حین تحقیقات یا به ادعای شاکی معرفی شده و قانونا موظف است تا زمان صدور حکم نهایی توسط قاضی، در جلسات دادگاه و بازپرسی شرکت کند. اگر شخصی با فراری دادن متهم و پنهان کردن وی یا کمک به این امور مانع اجرای مراحل قانونی شود، همدست متهم شناخته و بسته به نوع جرم فراری، به مجازات حبس، شلاق و دیه محکوم می شود. در مقاله «جرم و مجازات فراری دادن متهم چیست؟» تحت نظر وکلای متخصص ضمن استناد به مواد قانونی پاسخ سوال مذکور شرح شده است.

متهم کیست؟ تفاوت آن با مجرم

برای فهم بهتر جرم فراری دادن متهم، ابتدا باید نسبت به اصطلاح حقوقی متهم و تفاوت آن با مجرم، درکی به وجود آید: پس از ثبت دادخواست مربوطه توسط شاکی، مدارکی برای‌ اثبات جرم از سمت خواهان ارائه می شود؛ این مدارک بسته به موضوع پرونده می تواند اسناد رسمی، ارائه استشهادنامه، عکس، فیلم، شهادت شاهدین و… باشد.

الف) اگر مدارک ارائه شده، ارتکاب به جرم توسط شخص را اثبات کند، وی به عنوان مجرم شناخته شده و حکم مجازات وی بر اساس مواد قانونی و به تشخیص قاضی صادر و تا تاریخ معینی اجرا می شود.

ب) در بعضی از موارد، مدارک ارائه شده به مراجع ذیصلاح برای اثبات ارتکاب به جرم کافی نبوده و تنها باعث جهت گیری ظن بر افراد می شود؛ افراد مذکور متهم شناخته می شوند، بدان معنا که تنها اتهاماتی غیر قطعی متوجه شخص شده است.

متهم یا بر اساس ادعای شاکی یا در طی بررسی های سازمان های قضایی به دادگاه معرفی می شود؛ وی باید تا زمان اثبات صحت یا عدم صحت وقوع جرم‌، همکاری های لازم با مامورین رسمی را به عمل آورد. در صورت فرار متهم و عدم شرکت وی در جلسات دادگاه، مجازاتی که قانون برای جرم فرار در نظر گرفته، بر متهم اعمال می شود.

انواع فرار متهم کدام اند؟

فرار متهم به منظور سر باز زدن از اجرای قانون و برقراری عدالت به دو صورت انجام می شود؛ هر دوی این موارد جرم شناخته شده و انواع پیگرد قانونی و مجازات را به دنبال دارد:

جرم و مجازات فراری دادن متهم چیست؟

در بخش گذشته، مفهوم اصطلاح متهم و جرم شناخته شدن فرار وى از ادامه تحقیقات رسمى مراجع قضایى ابراز شد؛ بر اساس قانون مجازات اسلامی، فردی که در امر پنهان سازی متهم یا فرار وی از پازپرسی ها و جلسات دادگاه همفکری و همدستی می کند، مجرم بوده و پیگرد قانونی علیه وی اعمال می شود!

مراتب مجازات شخص فراری دهنده بر اساس جرمی که متهم مرتکب شده، مشخص خواهد شد؛ ماده 123 قانون مجازات اسلامی، این مراتب را در دسته هایی تقسیم بندی کرده است:

1. اگر فراری دهنده مامور نگهداری از متهم باشد:

الف) اگر مجازات اتهام وارده به فرد اعدام، رجم یا صلب باشد، مجازات فراری دهنده یا مخفی کننده متهم، تعزیری (حبس) متغیر بین سه تا ده سال می باشد.

ب) اگر مجازات جرم اتهام زده شده بیش از ده سال باشد، حکم حبس فراری دهنده یا مخفی کننده متهم متغیر بین یک سال تا پنج سال صادر و اجرایی می شود.

ج) در سایر پرونده های مربوط به فرار متهم، بسته به علم قاضی مجازاتی بین شش ماه تا سه سال حبس برای فراری دهنده یا پنهان کننده متهم در نظر گرفته می شود.

د) اگر اتهام فرد، قتل مستوجب به قصاص یعنی اعدام باشد، تا زمانی که متهم خودش را معرفی کند یا دستگیر شود، مسئول نگهبانی از وی (فراری دهنده) حبس می شود؛ اگر امکان هیچگونه دسترسی به متهم نباشد، بازه ی مجازات حبس فراری دهنده عددی بین سه تا ده سال خواهد بود و امکان مطالبه دیه مقتول توسط خانواده وی نیز به وجود می آید.

2. اگر فراری دهنده مامور نگهداری از متهم نباشد:

الف)اگر مجازات اتهام وارده به فرد اعدام، حبس ابد یا صلب باشد، مجازات فراری دهنده یا مخفی کننده متهم، حبسی متغیر بین شش ماه تا دو سال می باشد.

ب) فراری دادن متهم به جرمی با مجازات خارج از موارد الف، به تشخیص قاضی بین یک ماه تا یک سال حبس خواهد بود.

جرم و مجازات فراری دادن متهم شامل چه کسانی نمی شود؟

بر اساس قانون افرادی که نسبت های زیر را با متهم دارند، در صورت فراری دادن یا مخفی کردن وی، مجازات نمی شوند:

جرم و مجازات فراری دادن مجرم چیست؟

در صورتی که مجرم از اجرای حکم مجازاتش فرار کند بسته به نوع جرم اولیه، مجازات اولیه افزایش می یابد. همچنین اگر فردی مراتب پنهان سازی یا فرار مجرمی را فراهم کند یا در تسهیل فرآیند این تخطی دست داشته باشد، بر اساس قانون مجازات اسلامی همدست مجرم بوده و برای وی نیز مجازاتی تعیین شده است؛ این مجازات مشابه با مجازات فراری دادن متهم بوده، با این تفاوت که مجازات جرم اولیه نیز بر مجرم اعمال می شود.

در پرونده های مربوط به جرم فراری دادن متهم یا مجرم، دلیل ارتکاب به این جرم ‌و میزان مجازات تعیین شده برای آن توسط سازمان های قضایی، وابسته به نوع و درجه شدت جرم متهم یا مجرم فراری است؛ در صورت مواجه شدن با چنین پرونده هایی، علاوه بر درخواست کمک از وکلای مجرب، مطالعه مجازات فراری دادن متهم + حکم و شرایط اجرا و مقاله های مشابه آن در تسریع فرآیند دادرسی بسیار مفید واقع خواهد شد!

کلام آخر

مجرمین برای دریافت مجازات و متهمین برای پیشروی به فرآیند دادرسی و مشخص شدن مجرم باید با مراجع قضایی همکاری های لازم را به عمل آورند؛ اگر افراد مذکور خودشان یا توسط دیگری از اجرای قانون فرار کنند، جرم فرار یا فراری دادن متهم یا مجرم صورت می گیرد. مجازات فراری دادن و پنهان کردن یا همدستی در وقوع این امور، وابسته به نوع و شدت جرم متهم یا مجرم فراری متفاوت می باشد که در این مقاله به طور کامل در رابطه با آن ها صحبت کردیم.